Khất thực là gì?
Khất
thực, hiểu theo nghĩa của từ ngữ đơn thuần không có gì khác là XIN ĂN, ăn để nuôi
dưỡng cơ thể, sự sống bằng thực phẩm xin được. Không có nghĩa nào khác. Vì vậy người
khất thực chỉ xin thực phẩm ăn được, không xin những thứ khác: Tiền bạc, của cải,
vật dụng… Nếu lấy thứ khác thì không còn là khất thực nữa. Bất chấp tất cả những
lý luận cao siêu hay khôn khéo của bất kỳ ai, xin thứ ngoài thức ăn sẽ không phải
là khất thực.
Có tu sĩ học theo Phật nào ĐI KHẤT THỰC không?
Xin
trả lời là KHÔNG! Không có tu sĩ học theo Phật nào ĐI KHẤT THỰC cả.
Bạn có thể phản đối ngay lập tức điều tôi nói. Thích Minh Tuệ, ngài ấy vẫn đi khất thực đó thôi. Ồ không, tỳ kheo ấy không đi khất thực, ông ấy đang đi tu, tức là đi học, học theo đức phật, vậy thôi.
Đi
khất thực có nghĩ là ĐI ĐỂ XIN ĂN, mục đích chính, mục đích cốt lõi của đi là để
xin ăn. Khi đi với mục đích là để xin ăn, khi đó người ĐI KHẤT THỰC chính là NGƯỜI
ĂN XIN, không có bất kỳ sự khác biệt nào khác.
Người
tu sỹ rời nơi tu tập, bước xuống đường để tiếp tục Tu, tiếp tục học bởi Tu là Học,
học theo phương pháp khác. Họ xuống đường hoàn toàn không phải mục đích cốt lõi
là xin ăn, họ ĐI HỌC chứ không phải đi xin ăn. Vì thế sẽ không có cái gọi là nhà
sư ĐI KHẤT THỰC. Nếu một nhà sư ĐI KHẤT THỰC, thì chúng ta đã đồng hóa họ với một
người ĂN XIN, không có gì khác.
Bạn
cũng có thể giải thích rằng, họ chỉ mượn việc khất thực để giảng dạy cho người đời
những triết lý nhà Phật, gieo vào lòng người sự từ bi, lòng trắc ẩn… Không phải
vậy, bởi nếu vậy họ là NGƯỜI TRUYỀN GIÁO, họ đi TRUYỀN GIÁO chứ không phải đi
khất thực. Một nhà sư đang trong quá trình tu tập (học) sẽ không chủ động truyền
giáo trên đường. Họ không phải là người truyền giáo lúc này.
Người
tu sỹ, người học theo Phật bước chân xuống đường, rời khỏi nơi tu tập là để tiếp
tục với việc Tu, tức là học, nhưng theo phương pháp khác. Họ đi để Tu, họ đi để
học, họ đi để hòa vào cuộc sống, để siêu việt những kiến thức, những suy niệm,
những câu chữ, ngôn từ họ đã học được từ kinh sách, từ thầy, từ suy niệm của họ.
Bằng cách đó, những kiến thức vay mượn trở thành tâm thức, trở thành hạnh, hòa
quyện với chính họ và trở thành họ.
Và
vì thế, không có lý do gì để gọi việc xuống đường của họ, việc đi của họ là ĐI
KHẤT THỰC, một nhà sư học theo PHẬT, không bao giờ ĐI KHẤT THỰC. Họ đi Tu, họ đi
Học.
Hiểu
được điều này rất quan trọng. Đặc biêt quan trọng. Luật pháp có thể cấm người
ta đi ăn xin, ĐI KHẤT THỰC, chứ không có luật nào cấm người ta đi học cả. Hãy
nhìn lại sự việc tỳ kheo Thích Minh Tuệ, bạn sẽ rõ hơn việc này.
Và
trong hành trình đi học ấy, họ không có gì để ăn, và họ xin ăn. Xin để ăn là một
phương tiện để họ duy trì sự sống trước tiên, để họ có thể tiếp tục học. Khất
thực (xin ăn) vì thế trở thành một phương tiện của người Tu, không phải là mục đích
của chuyến đi.
Nhưng
khi họ xin để ăn, phương tiện này lại giúp bản thân họ rèn luyện nhiều đức hạnh
mà họ cần rèn luyện. Giúp họ chuyển hóa những kiến thức về đức hạnh thành đức hạnh,
đó là đức nhẫn nhịn, đức kiên trì, đức bao dung, loại bỏ ham muốn vật chất, sống
trong hiện tại, không vì lo sợ ngày mai mà tích trữ của cải thực phẩm…
Để
việc xin để ăn ngoài việc nuôi dưỡng cơ thể để sống bao hàm thêm những lợi ích
phái sinh của nó cho việc học nên việc xin ăn cần tuân thủ những nguyên tắc. Xin
để ăn và không tích trữ cho ngày hôm sau để tránh lòng tham, lòng tham thức đẩy
sự tích lũy, để rèn lòng bình an không lo lắng về ngày mai sẽ thế nào. Chính vì
thế tu sỹ sẽ không xin bất kỳ thứ gì ngoài thức ăn, không xin thực phẩm nữa khi đã ăn
1 bữa trong ngày, từ chối nhận thức ăn dù người ta có mang đến nếu đã ăn rồi. Nếu
các nguyên tắc này không được tuân thủ, mọi ý nghĩa học tập có được từ việc xin
ăn sẽ tự mất. lúc này nó đơn thuần chỉ là xin ăn để duy trì sự sống, không có bài
học nào được chuyển hóa.
Tu
sỹ cũng sẽ nhận thức ăn bất kỳ mà người cho đưa tới, không phân biệt loại thức ăn,
không nhất thiết đó là đồ chay hay mặn, không phân biệt người cho giầu hay nghèo,
già hay trẻ. Điều này giúp rèn lòng biết ơn, sự bao dung, tính bình đẳng, sự chấp
nhận vô điều kiện. Việc ai đó nói nhà sư
chỉ nhận đồ chay là không đúng, họ nhận bất kỳ thứ gì. Việc ăn chay hay mặn không
là vấn đề, vấn đề là ăn với tâm phật thì mọi thứ đều là phật.
Tu sỹ cũng sẽ không nói gì khi thực hiện xin để ăn. Họ chỉ đứng đó, đưa bình bát và cúi đầu. Họ không rao giảng, không hứa hẹn, không cầu phúc, cầu lộc cho người cho họ thực phẩm. Họ xin mà không hứa hẹn điều gì. Khi điều này được thực hiện, trong họ nảy nở lòng biết ơn bởi họ nhận được món quà từ người cho một cách vô điều kiện. Người cho họ thức ăn cũng nhận được sự an lạc và hạnh phúc từ trong chính tâm của mình khi thực hành lòng từ bi, lòng trắc ẩn vô điều kiện. Họ cho đi mà không đòi hỏi gì, không cầu xin gì, không nhận bất kỳ điều gì, dù chỉ là một câu nói. Người này đến nhà họ một cách tình cờ không sắp đặt, người này hoàn toàn xa lạ, người này có thể sẽ không bao giờ họ gặp lại, người này không nói gì dù chỉ là một câu cám ơn, nhưng họ vẫn cho đi phần thức ăn của mình. Đó chính là ý nghĩa đích thực của sự an lạc có được khi cho đi. Hạnh phúc, sự an lạc luôn đến tình cờ, không sắp đặt, không mong chờ, và nó đã đến gõ của nhà của họ. Đó cũng là lý do những tu sĩ này sẽ từ chối khi ai đó mang thức ăn đến cho họ, họ sẽ đến để xin.
Và
những gì bạn thấy ngày nay.
Khi
chúng ta thấy những đoàn tăng cũng ba Y, một Bát từng dãy dài chìa bát ra nhận
tất cả những thứ gì, bất kể thứ gì mà các “đại chúng”, các “phật tử” nhét vào,
chúng ta cần thấy rằng, đó không bao giờ là những tu sỹ đang học theo phật. Họ đang
thực hành “Pháp” của riêng họ, họ ĐI KHẤT (không chỉ là) THỰC đúng nghĩa, nghĩa là đi xin ăn, đi
xin của cải để thỏa mãn cái tham của họ. Họ không bao giờ khác một kẻ ĂN MÀY, những kẻ đi xin có
quyền lực, những kẻ đi xin với cái tôi khổng lồ.
Khi
bạn thấy một tu sỹ đến nhà bạn, hoặc ở bất cứ đâu, trên đường, trong lễ hộ phật
giáo, trong sự kiện phật giáo hay trong chùa mà chìa bát của họ ra kèm theo rất
nhiều thuyết giảng về đạo lý: “Hãy gieo duyên lành, hãy bố thí, hãy cúng dường…Phật
tử sẽ nhận được sự an lạc, phật tử sẽ được phúc của từ nhà phật, phật tử sẽ giải
được những nỗi đau, sẽ xóa bỏ được tội lôi…”, thì đó không bao giờ là những tu
sỹ đang học theo phật. Họ đang thực hành “Pháp” của riêng họ, đó có thể là đang
đi mượn phật pháp, dùng giáo lý nhà phật để làm phương tiện trao đổi, thương lượng,
mặc cả về việc làm công quả và cái có thể thu về. Việc đó không thể nào khác được
so với việc các KOL, các Shark, các tay lái ngoại hạng đang lùa gà… Không thể
khác.
Khi
bạn thấy những đoàn chư tăng nối đuôi nhau, một Bát, ba Y diễu hành qua hàng ngàn
“đại chúng”, “phật tử” quỳ mọp để chờ đến lượt mình được dâng lên họ những thực
phẩm chay tốt nhất, những đồng tiền lớn nhất, những món đồ giá trị nhất, đó nhất
quyết không là gì khác ngoài một cuộc biểu diễn quy mô lớn của những tay lái ngoại
hạng và những kẻ duy lợi. Không có gì khác ngoài một cuộc mua bán. Những người
quỳ mọp dâng lễ “cúng dường” kia có gì khác với những người đang háo hức chờ khoản
đầu tư của mình được khớp lệnh. Bạn đừng nghĩ chỉ những người cầu mong được lộc
lá, được phúc quả từ viêc dâng lễ cúng dường mới à những người hám lợi, cả những
người dâng lễ cúng dường để cầu mong sự bình an, thanh thản, hạnh phúc hoặc tệ
hơn là xóa đi những mặc cảm tội lỗi cũng không gì khác là những kẻ hám lợi, lợi
về tinh thần. Và đó, cuộc diễn diễn đó vì thế chỉ là cuộc mua bán đội lốt từ bi
mà thôi.
Tại
sao Phật giáo nguyên thủy không bao giờ khuyến khích ai đó ra đường quỳ mọp đợi
chờ người tu hành đến để trao thực phẩm. Họ thậm chí coi đó là những rào cản
khiến việc học của họ trở nên khó khăn hơn và không có lợi gì cho đại chúng. Việc
đó khiến cho tu sỹ dễ bị ảo tưởng nghĩ mình là người quan trọng, cái ngăn cản họ
đến với chân lý. Việc đó cũng tạo ra niềm tin sai lầm cho đại chúng, khuyến khích
hành vi biến lòng trắc ẩn thành tư lợi và ích kỷ. Khi họ mang thức ăn ra chờ nhà
sư, điều đó cũng đồng nghĩa với việc họ hy vọng được một thứ gì từ hành động đó,
bất kỳ thứ gì, đó có thể là sự an lạc hay hạnh phúc. Và lúc đó nó sẽ lại là một
cuộc trao đổi. Họ chờ đợi, họ sốt ruột, họ lo lắng, họ nghi ngờ và họ căm ghét
nhà sư nếu phúc lạc không đến. Và nếu như vậy phúc lạc không bao giờ đến. Phúc
lạc chỉ đến một cách tình cờ, nó là hệ quả chứ không phải là kết quả. Nó đến như
một vị khách khi ta không trông đợi, không kỳ vọng, không đòi hỏi, nó như một vị
khách đến bất chợt rồi ra đi, không để lại bất kỳ điều gì dù chỉ là một câu nói.
Bạn vẫn cho đi mà không mong đợi gì, khi đó bạn sẽ nhìn thấy an lạc, sống trong
an lạc.
Ai
nói những điều này?
Bạn
có thể hỏi, rất nhiều người có thể hỏi, đặc biệt những người mà cảm thấy niềm
tin của mình bị tấn công bởi bài viết này. Họ sẽ hỏi: Ai nói những điều này? Nếu
là anh, thì anh là ai? Tôi đọc nát bao nhiêu kinh sách, tôi nghe bao nhiêu những
nhà sư lớn đã giảng, tôi đã nhìn thấy rất nhiều, nhưng không ai nói vậy. Đây thưc
sự là một sự dối lừa…
Phật nói: đối với Kinh sách,
tác giả không quan trọng. Những gì được nói đến mới là những gì quan trọng. ‘Nếu
mắt không bị cản trở, nó sẽ có được cái nhìn; nếu tai không bị cản trở thì kết
quả là nghe được; nếu mũi không bị cản trở thì kết quả là khứu giác; nếu miệng
không bị cản trở, kết quả là vị giác; nếu tâm không bị cản trở, kết quả là trí
tuệ, Nếu trái tim không bị cản trở, kết quả là tình yêu.
Nếu bạn còn bi cản trở bời
những Thầy chùa của bạn, KOL của bạn, học giả của bạn, giáo sư của bạn thì nói
gì cũng chẳng ích gì. Không có gì có ý nghĩa với một người mà ngũ quan đã bị cản
trở và cái tâm vẫn đang chìm trong giấc ngủ dài.
Comments
Post a Comment